หนังสือเล่มเล็กๆที่ชื่อว่า A Sand County Almanac นี้ เป็นหนังสือเกี่ยวกับธรรมชาติที่ดีที่สุดเท่าที่ผมเคยอ่านมา
หนังสือเล่มนี้เขียนโดย Aldo Leopold ผู้ที่ได้รับการยอมรับว่าเป็นนักอนุรักษ์ที่สร้างความเปลี่ยนแปลงต่อความคิดของวงการอนุรักษ์อเมริกันมากที่สุดคนหนึ่ง เป็นหนังสือที่เขาเขียนขึ้นในช่วงเวลาสุดท้ายของชีวิต

A Sand County Almanac เป็นงานเขียนที่บันทึกความงดงามของธรรมชาติรอบตัวในแต่ละเดือนแต่ละฤดูกาลที่เปลี่ยนไปของรอบปี ด้วยความช่างสังเกตและสุนทรีย์ของผู้เขียน ทำให้เขาสามารถนำเรื่องราวของธรรมชาติออกมาถ่ายทอดได้อย่างงดงาม ผนวกกับความสามารถในการเล่าเรื่องอย่างน่าติดตามและสำนวนในการเขียนหนังสือที่สละสลวย ทำให้ทุกบททุกย่อหน้าในหนังสือเล่มนี้ดึงเราเข้าไปสู่ห้วงของจินตนาการเพื่อให้เห็นภาพตามคำบรรยายเลยทีเดียว

Aldo Leopold นั้นเป็นคนที่เราจะอธิบายได้ยากมากว่าเขาคือ “อะไร” เพราะเขาเป็นทั้ง นักวิชาการด้านธรรมชาติ, พนักงานป่าไม้, นักอนุรักษ์, นักเขียน, นักตกปลา, นักล่าสัตว์, อาจารย์มหาวิทยาลัย, นักปรัชญา

Aldo Leopold เป็นผู้ที่คิด concept และผลักดันจนรัฐบาลอเมริกาประกาศเขตพื้นที่อนุรักษ์ที่เรียกว่าเขต Wilderness (ผมขอเรียกว่า เขตธรรมชาติพิสุทธิ์ อ่านเรื่องของ Wilderness ได้ที่บทความนี้ครับ) โดยมีเป้าหมายที่จะให้เป็นเขตที่ปราศจากการลุกล้ำของสิ่งประดิษฐ์ของมนุษย์ (Civilization) เพื่อให้เป็นที่อยู่ของสัตว์ป่า, เป็นที่ศึกษาธรรมชาติในรูปแบบดั้งเดิม และที่สำคัญไม่แพ้กันก็คือ เพื่อให้ผู้คนได้เข้าไปสัมผัสธรรมชาติพิสุทธิ์และวิถีชีวิตดั้งเดิม (premitive lifestyle) ในฐานะที่มนุษย์เป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติ

นอกจากนี้ Aldo Leopold ยังได้รับการยกย่องให้เป็นบิดาของ Wildlife Management ศาสตร์แห่งการจัดการสัตว์ป่า เพื่อให้สัตว์ป่าดำรงค์อยู่ในธรรมชาติอย่างสมบูรณ์และสามารถใช้ประโยชน์ “เก็บเกี่ยว” ได้อย่างยั่งยืนตลอดไป ศาสตร์นี้ถูกนำมาใช้อย่างแพร่หลายและเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้การอนุรักษ์ของอเมริกาประสบความสำเร็จมาถึงทุกวันนี้ได้

Land Ethic คือบทความอีกหนึ่งของ Aldo Leopold ในหนังสือเล่มนี้ที่หลายคนกล่าวถึงว่าเป็นปรัชญาความคิดเกี่ยวกับธรรมชาติที่ครบถ้วนลุ่มลึกที่สุดเรื่องหนึ่ง
Land Ethic เป็นการนำเสนอให้เปลี่ยนมุมมองของมนุษย์ต่อผืนแผ่นดินให้เปลี่ยนจากการ “ครอบครอง” และเอาชนะมาเป็นการมองผืนแผ่นดินและสรรพสิ่งในธรรมชาติเป็นเสมือนสมาชิกส่วนหนึ่งในสังคมที่จะต้องดูแลและอยู่ร่วมกันอย่างยั่งยืน ในขณะเดียวกันแนวคิดนี้ก็ไม่ได้แยกคนออกมาจากธรรมชาติ แต่เสนอให้อยู่ร่วมเป็นระบนิเวศน์ที่พึ่งพากันอย่างสมดุลย์และยั่งยืน
ด้วยประสบการณ์ในการทำงานจริงหลากหลายด้านของเขาไม่ว่าจะในฐานะ นักตกปลา,นักล่าสัตว์, นักอนุรักษ์, นักวิชาการ, ครู,นักเขียนและนักปรัชญา ทำให้ Aldo Leopold มีมุมมองธรรมชาติที่กว้าง, ครบถ้วนและลุ่มลึกที่หาได้ยากมากในคนคนเดียว

Aldo Leopold ใช้เวลาถึง 12 ปีในช่วงสุดท้ายของชีวิตของเขา เขียนและปรุงแต่ง A Sand County Almanac เขาเขียนมันจากประสบการณ์ที่สะสมมา บ่มเพาะจนได้ที่ และกลั่นกรองออกมาในขณะที่ความคิดเริ่มจะตกตะกอนสงบนิ่ง เขามุ่งมั่นที่จะเขียนหนังสือเล่มนี้เพื่อให้คนทั่วไปได้เข้าใจถึงความหมายของคำว่า “Conservation” ที่ลึกซึ้งกว่า คำว่า “อนุรักษ์” อย่างที่คนส่วนใหญ่เข้าใจกัน ไม่ต้องสงสัยเลยว่า หนังสือเล่มนี้คือหนังสือที่ดีที่สุดที่เขาเขียน

Aldo Leopold ได้รับแจ้งจากสำนักพิมพ์ว่าจะตีพิมพ์หนังสือเล่มนี้เพียงหนึ่งสัปดาห์ก่อนที่เขาจะเสียชีวิตจากหัวใจล้มเหลวขณะที่เข้าไปช่วยเพื่อนบ้านดับไฟป่า
A Sand County Almanac and Sketches Here and There ได้รับการตีพิมพ์ครั้งแรกในปี 1949 ถูกแปลไปตีพิมพ์อีก 14 ภาษา (เสียดายที่ยังไม่มีภาษาไทย) และตีพิมพ์ไปแล้วกว่า 2 ล้านเล่ม
แนะนำให้ลองหามาอ่านกันครับ แล้วความคิดคุณจะเปลี่ยนไปอีกมาก
Note:
หนังสือเล่มนี้มีจำหน่ายที่ Kinokuniya https://thailand.kinokuniya.com/bw/9780195059281
และถ้าใครอยากอ่านในรูปแบบ E-Book ก็มีขายใน Amazon ครับ https://www.amazon.com/Sand-County-Almanac-Sketches-There-ebook/dp/B000SEKUM6/ref=tmm_kin_swatch_0?_encoding=UTF8&qid=1566962835&sr=8-2
[…] อ่านต่อ บทความเรื่อง Sand County Almanac และ Aldo Leopold […]