การเดินทางเป็นเส้นทางธรรมชาติยาวไกลนั้นมีสเน่ห์ไม่เหมือนการเดินทางอย่างอื่นครับ ตลอดเวลาที่เดินอยู่บนเส้นทางนั้นเราจะได้อยู่กับตัวเองและได้หลุดพ้นไปจากสิ่งรอบตัวที่เราเคยคิดว่าสำคัญ
และในเวลาเช่นนั้นคุณก็จะได้รู้ความจริงว่าของที่สำคัญต่อชีวิตนั้นสามารถแบกมาได้ในเป้บนหลังคุณใบเดียว ในบทความนี้เราจะมาเล่าสู่กันฟังครับ ว่าของสำคัญที่ควรอยู่ในเป้สำหรับการเดินทางไกลนั้นมีอะไรบ้าง และอะไรที่ทดสอบมาแล้วว่าไว้ใจได้
บอกไว้ก่อนนะครับ ว่านี่คือประสบการณ์ส่วนตัวจากที่ได้เคยใช้เองบนเทรลเดินไกลๆเแล้วมาเล่าสู่กันฟัง ไม่ได้เป็นบทสรุปแต่อย่างใด ผมสามารถแนะนำได้เฉพาะของที่ผมทดสอบแล้วด้วยตัวเองส่วนของอื่นๆที่ไม่เคยลองขออนุญาตไม่พูดถึงและไม่วิจารย์ครับ
การเดินทางบนเส้นทางเทรลยาวไกลโดยการแบกของไปเองหรือที่เรียกว่า Backpacking นั้นเป็นการเดินทางที่เราจะต้องพึ่งพาตัวเองและอุปกรณ์ที่ติดตัวไปเป็นอย่างมาก อุปกรณ์ที่นำติดตัวไปนอกจากจะต้องมีขนาดเล็กและน้ำหนักเบาแล้วยังจะต้องแข็งแรงทนทานไว้ใจได้อย่างมาก เพราะกลางทางเดินนั้นเราไม่สามารถจะยอมแพ้กระโดดขึ้นรถออกไปนอนโรงแรมที่ไหนได้
เมื่อจะออกเดินทาง Backpacking นั้นผมจะนึกถึงอุปกรณ์สองอย่างเป็นลำดับแรก นั้นคือเป้และรองเท้าครับ เพราะถ้าสองอย่างนี้ไม่ดี, ไม่เหมาะสมกับการใช้งานหรือไม่พอดีกับสรีระคุณแล้วละก้อ ทุกย่างก้าวบนเส้นทางจะเป็นเป็นความทรมานไม่สิ้นสุดไปจนปลายทางเลยครับ
รองเท้า
รองเท้านั้น ขอเน้นเลยครับว่าถ้าจะแบกเป้เดินทางไกลแล้ว จะต้องใช้รองเท้าเกรด Backpacking เท่านั้น ผมทดลองมาแล้วจนเห็นความแตกต่างชัดเจนครับ อย่าเพียงแต่เลือกรองเท้าจากยี่ห้อเท่านั้นนะครับ เพราะแต่ละยี่ห้อเขาล้วนทำรองเท้ามาหลากรุ่นสำหรับการใช้งานที่แตกต่างกันไป
รองเท้า Backpacking แท้ๆนั้นจะมีความแข็งแรงกว่าแบบอื่นๆมากเพราะมันจะต้องรับนำ้หนักตัวเราและเป้ที่หนักไปทุกอย่างก้าว ช่วงล่างของรองเท้าแบบนี้จะแข็งกว่าแบบอื่นอย่างเห็นได้ชัดเพราะต้องปกป้องเท้าเราไม่ให้บอบช้ำจากการก้าวเดินนับหมื่นๆแสนๆครั้งไปบนทางขรุขระที่เต็มไปด้วยหินและดินโคลน (ยกตัวอย่างเช่นเส้นทาง Fjallraven Classic ยาว 110 กิโลเมตรนั้น เราจะต้องก้าวเดิน ไม่ต่ำกว่าหนึ่งแสนสี่หมื่นก้าว)
เมื่อไปเลือกรองเท้าสำหรับ Backpacking อย่าเลือกรองเท้า ที่นุ่มนิ่มใส่สบายนะครับ เพราะมันก็เหมือนคุณซื้อรถ City Car ไปขับเข้าทาง Off-road (ถึงแม้รถ Vios จะเป็นยี่ห้อเดียวกับ Land Cruiser แต่มันก็ไม่เหมือนกันนะครับ)
อาจจะเขียนมายาวเรื่องรองเท้า เพราะผมคิดว่าเป็นเรื่องสำคัญที่สุดแต่มีคนไม่เข้าใจและมองข้ามมากที่สุด และผมก็ได้เห็นความเจ็บปวดของผู้คนมาเยอะครับ รองเท้าดีๆอาจจะราคาสูงสักนิด แต่เชื่อผมเถอะเวลาอยู่ในเทรลแล้วคุณเจ็บเท้าขึ้นมา หากมีคนเอารองเท้าดีมาขายให้คู่ละแสนคุณก็ยังอยากจะซื้อ อ่านรายละเอียดของการเลือกรองเท้าได้ที่นี่ครับ
Shiraz จาก Asolo รองเท้า backpacking แท้ๆรุ่นเดียวยี่ห้อเดียวที่ผมเห็นมีขายอยู่ในเมืองไทยตอนนี้ ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่นี่
เป้
ที่สำคัญไม่แพ้กันคือเป้ครับ เป้ดีๆนั้นช่วยให้คุณเดินเทรลไกลๆอย่างมีความสุขเหนือจินตนาการครับ เป้ดีๆที่เหมาะสมกับสรีระของคุณจะถ่ายเทน้ำหนักลงไปที่สะโพกทำให้คุณไม่มีอาการปวดหลังเจ็บไหล่เลยแม้แต่น้อย แม้จะแบกของหนักเดินกันเป็นวันๆ อันนี้ต้องทดลองดูเองครับแล้วจะเห็นความแตกต่างทันที
การเดินทางแบบ Backpacking นั้นเราจะต้องแบกของทุกอย่างด้วยตัวเอง ไม่ว่าจะเป็นเต๊นท์, เครื่องนอน, เครื่องครัว, อาหาร, เสื้อผ้า ฯลฯ สำหรับการเดิน 5 วันขึ้นไป จัดอย่างเบาที่สุดก็ไม่ตำ่กว่า 15 กิโลกรัม ไปจนถึง 22 กิโลกรัม น้ำหนักขนาดนี้ยกขึ้นไหล่ครั้งแรกอาจจะว่าไม่เท่าไหร่ แต่พอเดินไปสักครึ่งวันจะรู้สึกเหมือนแบกบ้านมาทั้งหลัง ถ้าเป้ไม่ดี….จะเจ็บปวดทุกย่างก้าวครับ
เช่นเดียวกับรองเท้า เป้แต่ละยี่ห้อมีการออกแบบมาให้ใช้งานที่แตกต่างกันครับ อาจจะกลับกับสิ่งที่หลายคนเข้าใจนะครับว่าเป้สำหรับเดินทางไกลต้องน้ำหนักเบา จริงๆแล้วไม่ใช่ครับ ตัวเป้ไม่ต้องเบาแต่มันจะต้องรับน้ำหนักของในเป้ได้ดี ถ่ายเทน้ำหนักได้ดี และรองรับน้ำหนักทั้งหมดบนหลังเราโดยเราไม่รู้สึกเจ็บปวดอะไรเลย ถ้าเป็นได้อย่างนั้น น้ำหนักจะไม่มีผลอะไรเลย
ลองอ่านสเป็กและทดลองแบกดูครับ เป้ Backpacking แท้ๆจะต้องแข็งแรง, ถ่ายเทน้ำหนักได้ดี และออกแบบมาให้แบกน้ำหนักเกินยี่สิบกิโลกรัมได้อย่างสบายๆ ไม่ต้องไปสนใจกับน้ำหนักเป้ให้มากจนเกินไปครับ
อ่านเรื่องการเลือกเป้ได้ที่นี่ครับ
เป้ Gregory Baltoro และ Deva(เป้สำหรับผู้หญิง) เป็นเป้ Backpacking แท้ๆที่ได้รับรางวัลมากมาย และเป็นที่ยอมรับกันในหมู่ Backpacker ทั่วโลก (รวมทั้งผมด้วย) ว่าเป็นเป้ Backpacking ที่ดีที่สุดในโลกใบหนึ่ง ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่นี่
เต๊นท์
ลำดับต่อมาก็คือ บ้านเคลื่อนที่ของเราครับ เต๊นท์เดินป่าที่ดีนั้นนอกจากจะต้องน้ำหนักเบา, เก็บได้เล็กไม่กินที่แล้ว จะต้องแข็งแรงไว้ใจได้ตลอดการเดินทางด้วยครับ
บนเส้นทางเทรลยาวไกลนั้นเราคาดเดาไม่ได้ว่าจะสภาพอากาศอย่างไรบ้าง หลายครั้งที่ผ่านมาผมก็เจอพายุฝน ลมแรง อากาศหนาวจัดโดยที่ไม่มีเค้ามาก่อน เต๊นท์ดีจึงเป็นเรื่องสำคัญมากครับเพราะหากเดินทางยาวๆหลายๆวันแล้วเต๊นท์พังระหว่างทางขึ้นมาแล้วนี่จะเป็นภาพยนต์เศร้าปนสยองขวัญเลยละครับ
ผมเองทดลองใช้เต๊นท์มาหลายแบบหลายยี่ห้อ ตอนนี้ขอสรุปเลยครับว่า เต๊นท์จาก MSR นี่เป็นเต๊นท์เดินป่าที่ลงตัวที่สุดยี่ห้อหนึ่ง ที่สำคัญคือบริการหลังการขายของยี่ห้อนี้สุดๆจริงๆครับ มีปัญหาอะไรเขาช่วยเหลือเสมอ
MSR FreeLite เต๊นท์ Free Standing ที่น้ำหนักเบามาก (รุ่นนอนคนเดียวน้ำหนักเพียง 890กรัม) เหมาะมากสำหรับการเดินทางไกล ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่นี่
อ่านเรื่องการเลือกเต๊นท์ได้ที่นี่ครับ มีสองตอนนะครับ
เครื่องนอน
เครื่องนอนเป็นเรื่องสำคัญมากครับ เราเดินเหนื่อยมาทั้งวัน เครื่องนอนดีๆมีผลมากที่จะทำให้เราได้นอนหลับสนิทตลอดคืนและตื่นมาอยางสดชื่นพร้อมจะลุยกันต่อในวันรุ่งขึ้น
คนส่วนใหญ่คิดว่าถุงนอนคือคำตอบเดียวของการนอนแค้มป์ ขอบอกเลยว่าไม่ใช่ครับ สิ่งที่สำคัญมากของการนอนในเทรลคือแผ่นรองนอนดีๆครับ แผ่นรองนอนที่ดี กับไม่ดี ต่างกันนิดเดียวครับ คือนอนหลับกับนอนไม่หลับ
แผ่นรองนอนทำหน้าที่สองอย่างที่สำคัญไม่แพ้กันโดยมีเป้าหมายอย่างเดียวคือให้นอนหลับสบายที่สุด หนึ่งคือเป็นตัวรองรับร่างกายอ่อนนุ่มของเราให้ห่างจากพื้นโลกแข็งๆและขรุขระแหลมคม ข้อสองที่สำคัญไม่แพ้กันคือ เป็นฉนวนป้องกันการสูญเสียความร้อนในด้านล่าง
“อ้าว เรามีถุงนอนแล้วนี่” คุณคิดอยู่ในใจ ผมรู้นะ
ถุงนอนนั้นไม่ว่าจะทำจากใยสังเคราะห์หรือขนห่านนั้นจะเป็นสร้างความอบอุ่นได้ดีก็ต่อเมื่อมันฟูตัวมีโพรงอากาศทำให้เป็นฉนวนป้องกันการสูญเสียความร้อนได้ครับ นั่นก็หมายถึงว่าส่วนด้านล่างที่เรานอนทับอยู่นั้นกันความหนาวเย็นได้น้อยกว่าที่คิดมาก
นอกจากนี้วัสดุที่ทำเป็นถุงนอนไม่ได้ช่วยให้เรารอดพ้นจากความแข็งความขรุขระของพื้นโลกได้ดีเท่าแผ่นรองนอนนะครับ
แผ่นรองนอนที่ให้ความหน้าถึงสองนิ้วและป้องกันการสูญเสียความร้อนได้ดีมากแต่เล็กและน้ำหนักเบาสุดๆ ตอนนี้ยังไม่มีอะไรที่ดีไปกว่า Thermarest NeoAir X-Lite ครับ ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่นี่
รออ่านเรื่องการเลือกแผ่นรองนอนที่นี่นะครับ (ยังไม่ได้เขียนครับ)
ต่อมาก็คืออุปกรณ์กันหนาว มีสองทางเลือกครับคือถุงนอน และผ้าห่ม อันนี้แล้วแต่ความชอบครับ
เมื่อมีแผ่นรองนอนแล้วก็ไม่จำเป็นที่เราจะต้องมีฉนวนกันสูญเสียความร้อนทางด้านล่าง ดังนั้นผ้าห่มจึงเป็นทางเลือกที่ดีไม่แพ้ถุงนอน แต่บางคนก็ชอบถุงนอนที่จะช่วยห่อตัวไว้ไม่ให้หลุดออกไปสู่อากาศหนาวเย็นข้างนอก
ผ้าห่มสามารถเชื่อมต่อกับแผ่นรองนอนแล้วให้ความอบอุ่นได้ไม่แพ้ถุงนอนโดยที่ลดน้ำหนักและขนาดไปครึ่งหนึ่ง
ผ้าห่มและถุงนอนมีให้เลือกจากวัสดุสองกลุ่มหลักๆครับ คือขนห่าน (down) หรือวัสดุใยสังเคราะห์ (Synthetic)
แม้กระทั่งถึงยุคนี้ วัสดุที่ให้ความอุ่นสูงสุดต่อน้ำหนักและขนาดก็คือขนห่านครับ นั้นหมายถึงว่าที่ระดับความอุ่นเท่าๆกัน ผ้าห่มหรือถุงนอนที่ทำจากขนห่านจะมีน้ำหนักเบาและเก็บได้เล็กกว่าที่ทำจาก Synthetic
สำหรับการเดินทางไกลที่ต้องการลดน้ำหนักและพื้นที่ในเป้ให้มากที่สุดถุงนอนและผ้าห่มขนห่านคือทางเลือกที่ดีที่สุดครับ
ขนห่านมีข้อด้อยในเรื่องกลัวเปียกครับ ถุงนอนขนห่านแบบเดิมๆนั้นถ้าโดนน้ำแล้วจะฟีบไม่สามารถกันหนาวได้และยังมีกลิ่นอีกด้วย Thermarest จึงแก้ปัญหาโดยใช้ขนห่านที่เคลือบ NikWax ที่ไม่กลัวน้ำ

แต่ถ้าคุณอยากจะใช้ผ้าห่มหรือถุงนอนที่เป็นใยสังเคราะห์แล้วละก็ ก็ยังมีใยสังเคราะห์หลายแบบหลายเกรดให้เลือกใช้ ซึ่งก็จะแตกต่างกันไปในเรื่องความอุ่น, น้ำหนัก และที่สำคัญอีกอย่างก็คือความสามารถในการระบายความชื้นออกจากใต้ผ้าห่ม


รออ่านเรื่องการเลือกผ้าหุ่มและถุงนอนได้ที่หน้านี้ครับ
อาหาร และ อุปกรณ์ทำอาหาร
ในขณะที่เราต้องการแบกอาหารที่เบาที่สุด แต่เมื่อเดินทางไกลๆ การกินอาหารที่ให้พลังงานพอเพียงเป็นเรื่องสำคัญมากครับ ผมลองมาแล้วครับ บะหมี่สำเร็จรูปนี่ไม่ต้องเอาไปเลยนะครับ กินเข้าไปแล้วเดินไม่ถึงสองชั่วโมงหมดแรงเลยครับ
ในบรรดาเทคโนโลยี่การถนอมอาหารเพื่อให้เก็บไปกินในเทรลได้ดีที่สุดในตอนนี้น่าจะเป็นวิธีที่เรียกว่า Freeze Dry ครับ
Freeze Dry คือการทำให้อาหารสดหรืออาหารที่ปรุงพร้อมกินแล้วเย็นจัด, ไล่ความชื้นออกให้หมดแล้วบรรจุในห่อที่ไม่มีอากาศเข้า ทำให้ได้อาหารที่เบากว่าอาหารสดไม่ต่ำว่า 70%, เก็บได้นานเป็นปีๆ, การนำมากินก็ง่ายมากเพียงแต่เติมน้ำร้อน และที่สำคัญที่สุดได้รสชาติและคุณค่าทางอาหารใกล้เคียงอาหารสดต้นฉบับมากที่สุด
ลองดูรายละเอียดของอาหาร Freeze Dry ได้ที่นี่ครับ
ถ้าหากเราใช้อาหาร Freeze Dry เป็นอาหารหลักแล้ว อุปกรณ์ทำอาหารก็จะง่ายและน้ำหนักเบาตามไปด้วยครับ
ถ้าเราจะต้มน้ำร้อนเป็นหลักสำหรับใส่อาหาร Freeze Dry, ชงกาแฟ, ต้มซุปกินแล้ว เตาแก๊สพกพาที่เป็นชุดพร้อมหม้อจะเป็นอุปกรณ์ที่เหมาะที่สุดครับ เพราะชุดเตาประเภทนี้ออกแบบมาให้ประหยัดพลังงานมากเมื่อใช้ร่วมกับหม้อที่มากับมัน ตัวอย่างก็คือผมใช้ Primus Lite Plus สำหรับการ ต้มน้ำทำอาหาร Freeze Dry ทุกมื้อสำหรับสองคน และต้มชาต้มกาแฟเป็นระยะ เดินทาง 6 วันใช้แก๊สกระป๋องขนาด 230 กรัม ไม่หมดครับ !!!
Primus Lite Plus เตาที่มีประสิทธิภาพสูงและประหยัดพลังงานมากที่สุดตัวหนึ่งที่ผมเคยใช้มา ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่นี่ครับ
แต่ถ้าคุณเดินทางไปในประเทศที่หาซื้อแก๊สกระป๋องได้ยาก เตาน้ำมันหรือเตาที่ใช้ได้กับเชื้อเพลิงหลากหลายชนิดอาจจะเป็นทางเลือกที่ดีครับ บวกเข้ากับหม้อประหยัดพลังงานก็เป็นชุดที่เข้ากันได้ดีครับ
เตา Primus OmniLite Ti เป็นเตาที่สามารถใช้เชื้อเพลิงได้ทุกชนิดตั้งแต่ แก๊สกระป๋อง, น้ำมันเบนซิน, น้ำมันก๊าด ไปจนถึงน้ำมันดีเซลถ้าจำเป็นหาอย่างอื่นไม่ได้จริงๆ
ดูรายละเอียดเพิ่มเติมของ Primus OmniLite Ti ได้ที่นี่ครับ
รออ่านเรื่องเตาเดินป่า ที่หน้านี้ครับ
เครื่องกรองน้ำ
การเดินทางไกลๆหลายวันเช่นนี้ ไม่มีทางที่เราจะแบกน้ำติดตัวไปได้ให้เพียงพอครับ อาจจะมีแหล่งน้ำระหว่างทางแต่เราก็ต้องมีวิธีทำน้ำให้สะอาด รออ่านเรื่องการทำน้ำให้สะอาดได้ที่นี่ครับ
แม้การทำน้ำให้สะอาดจะมีหลายวิธี เช่นการต้ม, การใช้สารเคมีฆ่าเชื้อโรค, การใช้แสง UV แต่ขอสรุปให้เลยครับว่าสำหรับการเดินเทรล การทำน้ำให้สะอาดที่สะดวกและปลอดภัยที่สุดครับ
เครื่องกรองน้ำที่สะดวกที่สุดสำหรับการทางเป็นหมู่คณะคือ GravityWork จาก Platypus ครับ เราเพียงแต่ตักน้ำใส่ถุงที่เขียนว่า “dirty” แล้วก็แขวนขึ้นให้สูง ให้น้ำไหลผ่านใส้กรองมายังถุงที่เขียนว่า “Clean” เพียงไม่ถึงสามนาทีเราก็ได้น้ำสะอาด 4 ลิตรมาใช้ได้โดยไม่ต้องออกแรง
ดูรายละเอียดของเครื่องกรองน้ำ GravityWork ได้ที่นี่ครับ
แต่ถ้าคุณต้องการเครื่องกรองน้ำที่ไว้ใจได้เสมอไม่ว่าจะเดินทางไปถิ่นทุรกันดาลที่ไหนไหนโลกที่อาจจะเต็มไปด้วยเชื้อโรคร้าย กรองได้สะดวกกรองได้เร็วทันใจไว้ใจได้เสมอ คงต้องเป็น Guardian จาก MSR ครับ เครื่องกรองน้ำนี้สามารถกรองเชื้อโรคทุกชนิดรวมถึงไวรัสได้ด้วยความเร็วถึง 2.5 ลิตรต่อนาที (ขวดน้ำ 1 ลิตรที่ใช้กัน ใช้เวลากรองเพียง 24 วินาที)
ดูรายละเอียดของเครื่องกรองน้ำ Guardian ได้ที่นี่ครับ
ถ้าคุณเดินทางคนเดียว ต้องการความสะดวก ลองดู ขวดกรองน้ำ Meta Bottle จาก Platypus ที่สามารถให้คุณตักน้ำจากแหล่งธรรมชาติขึ้นมาบีบกรองใส่ปากได้เลย
ดูรายละเอียดของเครื่องกรองน้ำ Meta Bottle ได้ที่นี่ครับ
แสงสว่าง
การเดินทาง ยาวไกลเช่นนี้บางวันเราอาจจะต้องเดินกันดึกดื่นกว่าจะถึงจุดแค้มป์ บางครั้งเราก็ต้องการแสงสว่างในแค้มป์เพื่อล้อมวงกินอาหาร หรือแสงสว่างเพื่อหาของในเต๊นท์
อุปกรณ์แสงสว่างสำหรับการเดินทางเช่นนี้ไม่จำเป็นเลยที่จะต้องมีความสว่างมากๆเป็น ร้อยๆลูเมน แต่ควรจะต้องมีน้ำหนักเบา, ทนทรหดและประหยัดพลังงานครับ ที่เหมาะที่สุดไม่มีอะไรดีไปกว่าไฟฉายคาดหัวครับ ถ้าจะมีอีกสักชิ้นก็เป็นตะเกียง LED เล็กๆอีกสักตัวก็เหลือเฟือครับ
PrincetonTec Vizz เป็นไฟฉายคาดหัวที่สว่างถึง 165 ลูเมน กันน้ำกันกระแทกและสามารถใช้ได้นานถึง 150 ชั่วโมงต่อแบตเตอรี่ 1ชุด เหมาะมากที่จะใช้เป็นไฟฉายติดตัวในทริป Backpacking
ดูรายละเอียดของ Vizz ได้ที่นี่ครับ

อุปกรณ์นำทาง
ในขณะที่เครื่อง GPS มือถือ, โทรศัพท์มือถือ ไปจนถึงนาฬิกา GPS เป็นอุปกรณ์ที่ช่วยนำทางได้ดี แต่อุปกรณ์เหล่านี้ต้องพึ่งพา Battery ซึ่งก็อาจจะหมดได้ระหว่างการเดินทาง
นาฬิกา Suunto Traverse ออกแบบมาให้นักเดินทางโดยเฉพาะ ใช้งานง่าย สามารถใช้นำทางด้วย GPS ได้นานถึง 100 ชั่วโมงต่อการชาร์จหนึ่งครั้ง และสามารถชาร์จได้ง่ายจาก power bank เล็กๆในระหว่างเดินทาง
ผมพบว่าการใช้แผนที่และเข็มทิศเป็นวิธี ที่คลาสสสิค, ไว้ใจได้เสมอ และเพิ่มความสนุกให้กับการเดินทางอีกมากครับ
VDO นี้แนะนำการใช้แผนที่เข็มทิศ ดูรายละเอียดของเข็มทิศรุ่นต่างๆได้ที่นี่ครับ
เสื้อผ้า
หลายคนอาจจะไม่ให้ความสำคัญกับเสื้อผ้ามากนัก แต่อย่ามองข้ามนะครับ เนื่องจากเราอาจจะมีชุดติดตัวไปแค่สองชุด (หรืออาจจะชุดเดียว!) ในการเดินทางนับสัปดาห์ ดังนั้นเสื้อผ้าที่เลือกใช้นอกจากจะทนทานไม่ขาดง่ายพังง่ายแล้ว ก็ยังจะต้องคล่องตัว, ระบายอากาศได้ดี, ไม่เหม็นง่าย, แห้งเร็ว, ลมพัดแรงก็ไม่หนาว เสื้อกางเกงที่มีลักษณะครบเช่นนี้มีอยู่จริงแต่ไม่มากนักครับ หาสักตัวแล้วจะรู้สึกว่าคุ้มค่ามากครับ
กางเกง ViddaPro จาก Fjallraven กางเกงเดินป่าที่ผมพบว่ามีคุณลักษณะครบที่สุดคือ ทนทานไม่ขาดง่ายพังง่ายแล้ว, เคลื่อนไหวได้คล่องตัว, ระบายอากาศได้ดี, ไม่เหม็นง่าย, แห้งเร็ว, ลมพัดแรงก็ไม่หนาว ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่นี่
ในเรื่องของเสื้อหนาว ก็อาจจะมีให้เลือกเยอะครับ แต่สิ่งที่น่าสนใจคือเสื้อหนาวยุคใหม่ที่ทำจากวัสดุกันน้ำแต่สามารถระบายความชื้นได้ (breathable) เพราะเสื้อเหล่านี้เราสามารถใส่เป็นเสื้อชั้นนอกที่กันทั้งฝนและลมหนาวได้ในตัวเดียวแถมยังน้ำหนักเบาอีกด้วย ตัวที่ใช้แล้วประทับใจมากคือ EcoShell จาก Fjallraven ครับ ทั้งเบา, เก็บได้เล็ก, กันฝนสนิท และระบายความชื้นได้ดีใส่แล้วไม่รู้สึกอับชื้นข้างใน
เรื่องการเลือกเสื้อผ้าสำหรับการเดินทางในที่หนาวลองอ่านเรื่องเต็มๆที่หน้านี้นะครับ
ไม้เท้า
เมื่อเราเดินระยะไกล ไม้เท้าเป็นของจำเป็นกว่าที่เราคิดมากครับ อย่าไปมองว่าไม้เท้าเป็นของสำหรับคนแก่หรือคนที่เดินไม่ไหวเท่านั้นนะครับ
ไม่เพียงแต่ช่วยให้เราทรงตัวได้ดีที่มุมการเดินที่ยากหรือพยุงช่วยในตอนเราเดินขึ้นหรือลงเท่านั้น การใช้ไม้เท้าสองอันยังช่วยลดการใช้พลังงานของกล้ามเนื้อขาไปได้มากมายครับ
มนุษย์เราเป็นสัตว์โลกเพียงหนึ่งในไม่กี่ชนิดที่ทรงตัวและเดินอยู่ด้วยขาเพียงสองข้าง การเดินแบบนี้เมื่อก้าวไปข้างหน้าจะมีเท้ายันพืนอยู่ข้างเดียว เมื่อมีน้ำหนักเป้มาถ่วงเข้าไปให้ต่างไปจากน้ำหนักตัวปรกติ กล้ามเนื้อขาข้างนั้นของเราจะต้องทำงานอย่างหนักที่จะทรงตัวอยู่ได้โดยไม่ล้ม การใช้ไม้เท้าช่วยยันขณะเดินทุกย่างก้าวจะทำให้ลดการใช้พลังงานขาไปได้อย่างมากครับ
ดูรายละเอียดของไม้เท้าเดินป่าได้ที่นี่ครับ
เท่าที่ใช้เองมานะครับ น้ำหนักของไม้เท้าไม่ได้มีผลมากอย่างที่คิด เพราะเราไม่ได้ยกไม้เท้าสูง แต่ใช้การแกว่งไม้เท้าไปข้างหน้าในเวลาเดิน ไม้เท้าที่มีน้ำหนักสักนิดหนึ่งกลับใช้ได้ถนัดกว่าไม้เท้าที่เบาเกินไปครับ
Multitools
เมื่อเกิดปัญหาอะไรขึ้นในเทรลเราก็จะต้องแก้ไขแล้วไปต่อให้ได้ ปัญหาเกิดขึ้นได้เสมอครับ ไม่ว่าจะเป็น เตาตัน, ไม้เท้าปรับไม่ได้ หรืออุปกรณ์อื่นๆหลวมหลุด การมีเครื่องมือติดตัวไปเป็นเรื่องจำเป็นมากๆครับ เพื่อจะลดน้ำหนักและปริมาณของ เราคงยกเครื่องมือเป็นกล่องๆไปด้วยไม่ได้แน่ สิ่งที่ดีที่สุดสำหรับงานนี้ก็คือ Multi-Tools ครับ
Multi-Tools ที่ผมคิดว่าเหมาะสำหรับการเดินป่าเดินเทรลมากที่สุด ณ วันนี้คือ Leatherman Signal ครับ เพราะมันถูกออกแบบมาให้สำหรับคนที่จะออกไปใช้ชีวิตกลางแจ้งโดยเฉพาะ ตัวเล็ก น้ำหนักเบามาก แต่มีเครื่องมือที่เราอาจจะจำเป็นต้องใช้ครบมาก ตั้งแต่มีดพับที่คมกริบ, คีม, เลื่อย, ไขควง ฯ ไปจนถึงกระทั่งที่จุดไฟและนกหวีดอยู่ในตัวเสร็จ มากกว่านี้ก็ไม่จำเป็นแล้วครับ
ดูรายละเอียดของLeatherman Signal ได้ที่นี่
อุปกรณ์ฉุกเฉิน
อุปกรณ์ในกลุ่มนี้เป็นอุปกรณ์ที่เราหวังว่าจะไม่ต้องใช้ แต่ควรจะมีติตตัวไว้เสมอระหว่างเดินทาง ของเหล่านี้จะกลายเป็นของจำเป็นมากหากเราพลัดหลงจากคณะโดยไม่มีเป้หลักติดตัวไป
อย่างแรกที่ควรจะทำเมื่อรู้ว่าหลงก็คือการส่งเสียงเรียกครับ งานนี้สิ่งที่ช่วยได้มากคือนกหวีด
นกหวีดคุณภาพดีๆนั้นราคาไม่กี่บาทแต่ให้เสียงที่ดังและอยู่ในช่วงความที่เสียงที่เดินทางไปได้ไกลมาก

หากเรารู้ทิศทางในการเดินคร่าวๆ เข็มทิศดีๆ และแผนที่จะเป็นของที่พึ่งพาได้ดีที่สุด เพราะมันใช้งานได้เสมอไม่พึ่งพาแบตเตอรี่หรือวัตถุบนฟ้าใดๆ
หลังจากนั้น ถ้าหลงแน่ๆแล้ว เราก็ควรจะคำนึงถึง 4 อย่างที่จะช่วยให้เอาชีวิตรอดครับคือ Food, Water, Shelter, Fire (อาหาร, น้ำ, ที่อยู่และไฟ)
อาหารสำรองที่ดีที่สุดที่จะมีติดตัวไว้เสมอคืออาหาร Freeze Dry เพราะอาหารชนิดนี้มีน้ำหนักเบามาก, เก็บได้นาน, ให้พลังงานสูง และทำให้พร้อมกินง่ายมากเพียงใช้น้ำร้อน หรือจำเป็นจริงๆน้ำอุณหภูมิปรกติก็ใช้ได้
น้ำ อุปกรณ์ทำน้ำสะอาดที่มีขนาดเล็กน้ำหนักเบา เหมาะที่จะเป็นอุปกรณ์ฉุกเฉินก็คือยาเม็ดทำความสะอาดน้ำและหลอดดูดน้ำฉุกเฉิน(เครื่องกรองแบบนี้ไม่ใช่ว่าใช้ได้ทุกวันนะครับ เพราะไม่ได้สะอาด 100% และไม่สามารถทำความสะอาดหลังการใช้งานได้)
ที่อยู่ที่พอจะพกติดตัวไว้ได้คือผ้าห่มฉุกเฉิน ผ้าห่มชนิดนี้มีน้ำหนักเบาและพับได้เล็กมาก พอจะห่มให้อุ่น ขึงแทนหลังคาก็กันแดดกันฝนได้ และการสะท้อนแสงก็ช่วยให้ทีมค้นหาทางอากาศ (หากมี) พบเจอได้ง่ายขึ้น
สำหรับการจุดไฟ บอกได้เลยครับ ว่าไม้ขีดและไฟแช็คเป็นอุปกรณ์ที่ไว้ใจไม่ได้ครับ เปียกชื้นนิดเดียวก็จุดไฟไม่ติดแล้ว อุปกรณ์จุดไฟที่ดีที่สุดและราคาไม่แพงคือแท่งจุดไฟเล็กที่สร้างประกายไฟจากการขีดกันครับ ของดีๆนี่จะสร้างประกายไฟที่อุณหภูมิสูงมากทำให้จุดไฟติดง่ายมากไม่ว่าจะจุดกับเตาหรือเชื้อฟืน

สิ่งที่ควรมีติดตัวอีกอย่างก็คือมีดครับ อาจจะเป็นมีดพับเล็กๆก็ได้ มีดนี่ใช้ได้สารพัด เป็นเครื่องมือที่จำเป็นต้องมีขณะเดินทาง ใช้ได้ทุกอย่าง ไม่ว่าจะทำอาหารเล็กน้อย ตัดเชือก เหลาไม้ ถ้าในเหตุการฉุกเฉินก็จะเป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์ที่สุด
มีดพับ Opinel No.8 Outdoor ตัวนี้เป็นมีดพับที่สมควรมีติดไว้มากครับ ไม่เป็นสนิมแม้ใช้กับน้ำทะเล ใช้เป็นนกหวีดก็ได้ น้ำหนักเบามากทิ้งไว้ในเป้แบบลืมๆได้เลย ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่นี่
มีดที่แข็งแรงทนทาน ใช้งานในแค้มป์ได้ทุกงาน เรายกให้ Mora จาก Sweden ครับ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง Mora Bushcraft Survival หรือโมราพระเจ้าตา เล่มนี้ครบจริงๆ
ดูรายละเอียดเพิ่มเติมของ Mora Bushcraft Survival ได้ที่หน้านี้ครับ
หรือถ้าอยากจะพกตัวเดียวให้งานได้เกือบทุกอย่างก็ Leatherman Signal อย่างที่กล่าวไว้ข้างบนครับ มีทั้งมีด, นกหวีด, ที่จุดไฟและเครื่องมืออื่นๆอีกมากมายในตัวเดียว
นอกจากนี้สิ่งที่จำเป็นต้องมีอีกอย่างก็คือยาประจำตัว อันนี้ผมไม่ใช่ผู้เชียงชาญที่จะแนะนำได้ แต่จะพยายามไปหาผู้ที่มีความรู้มาเขียนเรื่องนี้ให้อ่านกันภายหลังครับ
สรุป
ว่ากันมายืดยาวมากครับ จบเสียที
การเดินทางเป็นเส้นทางธรรมชาติยาวไกลแบบ Backpacking นั้นมีสเน่ห์ไม่เหมือนการเดินทางอย่างอื่นครับ แต่ตลอดเวลาที่เดินอยู่บนเส้นทางนั้นเราจะต้องพึ่งพาตัวเองไปหวังพึ่งใครไม่ได้
ระหว่างการเดินทางยาวไกลนั้นคุณก็จะได้รู้ความจริงว่าของที่สำคัญต่อชีวิตนั้นอยู่ในเป้บนหลังคุณใบเดียว และในเวลาเช่นนั้นคุณจะต้องการของที่ใช้งานได้จริง น้ำหนักเบาที่สุด และคุณไว้ใจได้ที่สุด
ที่ว่ามาทั้งหมดนี้คือของที่ผมทดลองใช้มาเองแล้ว และกล้าพอที่จะฝากชีวิตไว้กับของชุดน้ีครับ
หวังว่าคงจะให้ข้อมูลให้คุณพอที่จะจัดของออกไปเที่ยวกันให้สนุกนะครับ
สิ่งที่ผมพบว่าคนไทยเป็นเหมือนกันมากๆ (จากความเห็นของเพื่อนฝูง) คือ ไม่ค่อยเห็นความสำคัญของอุปกรณ์พื้นฐาน เช่น เป้ รองเท้า เสื้อผ้า(หมายถึงเสื้อผ้าตามการใช้งานนะครับ ถ้าเป็นเรื่องแฟชั่นนี่ไม่ต้องห่วงอยู่แล้ว) ไม่ใช่แค่เรื่องเดินป่า แต่กิจกรรมอื่นๆ ด้วย เช่น ขี่จักรยาน ฟุตบอล วิ่ง
มักจะคิดว่า ใช้อะไรก็ได้ หรือ ชอบแบบนี้ ดีไซน์นี้ (อย่างที่บอก เน้นแฟชั่นมากกว่าการใช้งาน)
สุดท้ายจึงทำกิจกรรมนั้นๆ อย่างเหนื่อยเกินจำเป็น ลำบากเกินเหตุไปจนถึงอันตรายไปเลย ตอนยังหนุ่มยังสาวยังพอไหวเพราะได้เปรียบเรื่องสมรรถนะร่างกาย แต่ถ้าเริ่มแก่แล้วนี่เห็นผลชัดเลยครับ
แต่เรื่องอุปกรณ์ที่จัดว่าเป็น “กำลังเสริม” นี่คนไทยจัดเต็มมากครับ ทั้งกล้องถ่ายรูป แฟชั่น(อีกแล้ว) ของ gadgets ต่างๆ เรียกว่าเน้นกันผิดจุดเสมอๆ โดยเฉพาะเวลาไปเดินป่าที่มักจะคิดกันว่า “ก็แค่เดิน”
บทความนี้สรุปเรื่องต่างๆ ได้ดีครบดีครับ หวังว่าความยาวของเนื้อหาจะไม่ทำให้คนอ่านไม่จบกันเสียก่อน